Το Εργαστήριο του Θόδωρου: Έκθεση και νέο πρόγραμμα από την Cities In Balance

Το Εργαστήριο του Θόδωρου, στεγάζεται σε κτίριο του 1990 που σχεδιάστηκε από τον γλύπτη Θόδωρο και τον αρχιτέκτονα Ηλία Γουναρόπουλο – γιό του ζωγράφου Γιώργου Γουναρόπουλου. Βρίσκεται πάνω από την υπόγεια πηγή της Γαργαρέττας στο Κουκάκι ακριβώς έξω από τα αρχαία Θεμιστόκλεια τείχη, σε μια περιοχή η οποία χρησίμευε για αιώνες ως κοιμητήριο για τους λιγότερο εύπορους. Στο χώρο του εργαστηρίου έχουν διατηρηθεί στοιχεία που μαρτυρούν αυτό το παρελθόν κρατώντας ζωντανή την ιστορία της αρχαίας Αθήνας.

Σε αυτόν τον μοναδικό χώρο στο Κουκάκι θα παρουσιαστούν έργα του Θόδωρου από τις ενότητες Σπουδαστικά, Πύλες, Δελφικά, Χειρισμοί, Ισορροπίες, Μεταίχμιο. Ο Θόδωρος δεν επέλεξε τυχαία αυτό το μέρος για να στεγάσει το χώρο εργασίας του για τα τελευταία 25 χρόνια της ζωής του. Ήταν μια συνειδητή επιλογή που πήγαζε από την βαθιά ανάγκη και επιθυμία του ως γλύπτης, να επιτελέσει κοινωνικό έργο μέσω της επικοινωνίας με το κοινό όπως ακριβώς οι γλύπτες της αρχαιότητας. Όπως αναφέρει στη τελευταία του συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στα Αγγλικά στο Journal of Greek Media and Culture Vol. 4.1 και στα ελληνικά στο Archisearch στις 22 Νοεμβρίου του 2020:

«Μπορώ μόνο να ελπίζω ότι η τέχνη μου θα λειτουργήσει ως καταλύτης για ένα καλύτερο μέλλον της ανθρωπότητας και ότι θα συμβάλει στη διοχέτευση της ανθρώπινης ενέργειας προς την δημιουργία, αντί για την βία και την καταστροφή. Όπως ένα μήνυμα μέσα σε ένα μπουκάλι στη ροή της ιστορίας, εύχομαι και ελπίζω η τέχνη μου να βοηθήσει στην διαμόρφωση προοπτικών για την επιβίωση της ανθρωπότητας και την ανανέωση του πολιτισμού».

Ο Θόδωρος (Παπαδημητρίου) γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1931 και πέθανε στην Αθήνα το 2018. Η πορεία του στην τέχνη ξεκίνησε από τα παιδικά του χρόνια όταν έφτιαχνε ο ίδιος τα παιχνίδια του με πηλό, ξύλο, σύρμα και άλλα υλικά. Η έλευση του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η κατοχή και ο εμφύλιος του άφησαν βαθιά τραυματικές εμπειρίες που αργότερα τροφοδότησαν την τέχνη του. Ο Θόδωρος σπούδασε γλυπτική στην Αθήνα, κατά την δεκαετία του 1950, και στο Παρίσι στα 1960, όπου έμεινε έως το 1974. Εκεί δημιούργησε τις γλυπτικές ενότητες Πύλες και Δελφικά και συμμετείχε σε πολλές εκθέσεις και συζητήσεις σχετικά με την τέχνη. Το βίαιο καθεστώς της χούντας στην Ελλάδα το 1967 επηρέασε βαθιά την πορεία της δουλειάς του, καθώς τον οδήγησε στο να αποδομεί και να προβάλλει τους επικοινωνιακούς κώδικες του έργου τέχνης (βλέπε Μανιφέστο -Οκτώβριος 1970 και Χειρισμοί). Κατά την δεκαετία του 1970 εξέθεσε σε πολλές χώρες, όπως την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, την Πορτογαλία την Τουρκία, την Νότιο Κορέα και τις Η.Π.Α., όπου δίδαξε και ως επισκέπτης καθηγητής. Το 1980 εξελέγη καθηγητής Πλαστικών Τεχνών στην Σχολή Αρχιτεκτονικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, στην Αθήνα. Ο Θόδωρος επίσης εξέδωσε πολλά άρθρα και βιβλία, στα οποία διεύρυνε την προσέγγισή του στην τέχνη ως επικοινωνία αλλά και την γλυπτική ως διαχρονική τέχνη του δημόσιου χώρου.

Το έργο του Θόδωρου συνιστά μια οργανική ενότητα και έναν συνολικό προβληματισμό για τον σύγχρονο πολιτισμό. Βαθιά του επιθυμία ήταν μετά τον θάνατο του να διαφυλαχθεί και να παρουσιαστεί η ενότητά του και να αξιοποιηθεί από τις μελλοντικές γενιές ως δημιουργικό κεφάλαιο. Τον σκοπό αυτό έχει αναλάβει να εκπληρώσει το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) για το μεγαλύτερο τμήμα του έργου του που αφορά σε έργα που εκτέθηκαν στις κυριότερες ατομικές εκθέσεις του γλύπτη Θόδωρου από το 1970-2011 καθώς και για το οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό της ίδιας περιόδου. Λίγο πριν το θάνατό του ο ίδιος συνέβαλλε στη σύσταση της μη κερδοσκοπική εταιρείας Cities in Balance κεντρικός άξονας της οποίας είναι η συνέχιση του πνευματικού έργου του Θόδωρου σχετικά με τον δημόσιο χώρο, ως πεδίο πολιτισμικής επικοινωνίας με καταλύτη την τέχνη.

Στον χώρο του Εργαστηρίου θα πραγματοποιηθούν κύκλοι σεμιναρίων με αντικείμενα αρχιτεκτονική, design, ψηφιακά μέσα, φωτογραφία, καθώς και εργαστήρι για παιδιά και εφήβους με θέμα την πόλη τα οποία τελούν υπό την Αιγίδα του Δήμου Αθηναίων.

Το πρόγραμμα των εργαστηρίων για την περίοδο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου 2022:

KΥΚΛΟΣ ΝΕΩΝ

ΔρομόΛογα. Θεατροπαιδαγωγικό και Βιωματικό εργαστήρι για παιδιά και εφήβους 11-15 ετών. Πρωινά Σαββάτου 15 Οκτωβρίου – 17 Δεκεμβρίου 2022

Πληροφορίες και εγγραφή εδώ.

ΚΥΚΛΟΣ DESIGN

Οικιακές Μνημονικές Συσκευές. Η μνήμη ως εργαλείο σύνθεσης στην αρχιτεκτονική και τις ψηφιακές τέχνες. Απογεύματα Τετάρτης και Παρασκευής 9- 18 Νοεμβρίου και Σάββατο 19 Νοεμβρίου

Πληροφορίες και εγγραφή εδώ.

ΚΥΚΛΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί. Δημιουργικότητα, Τεχνική και Διαδικασία στον Αγώνα για Επιτυχημένο Σχεδιασμό. Απόγευμα Πέμπτης 10 Νοεμβρίου – 22 Δεκεμβρίου 2022 & 12 Ιανουαρίου 2023.

Πληροφορίες και εγγραφή εδώ.

ΚΥΚΛΟΙ ΓΝΩΣΗΣ CITIES IN BALANCE

Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2022

Η Cities In Balance ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο δραστηριότητας με του ΚΥΚΛΟΥΣ ΓΝΩΣΗΣ οι οποίοι περιλαμβάνουν σεμινάρια, εργαστήρια, διαλέξεις και συζητήσεις για ένα ευρύ κοινό.

Για την περίοδο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου 2022 προγραμματίζονται 2 κύκλοι που απευθύνονται σε φοιτητές και επαγγελματίες στους τομείς της αρχιτεκτονικής, του design, των εικαστικών και ψηφιακών τεχνών αλλά και μέλη της τοπικής αυτοδίοικησης, δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που λειτουργούν ως αγωνοθέτες.

Οι ΚΥΚΛΟΙ ΓΝΩΣΗΣ της Cities In Balance τελούν υπό την Αιγίδα του Δήμου Αθηναίων.

Παρακάτω αναλυτικά οι 2 Κύκλοι της περιόδου αυτής:

ΚΥΚΛΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ

Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί. Δημιουργικότητα, Τεχνική και Διαδικασία στον Αγώνα για Επιτυχημένο Σχεδιασμό – 8 συναντήσεις – Έναρξη Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2022

Για αρχιτέκτονες, ελεύθερους επαγγελματίες και στελέχη της Διοίκησης και φοιτητές αρχιτεκτονικής.

Ο Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός είναι o ιστορικός θεσμός που εδώ και αιώνες εφαρμόζεται ως η πιο δημοκρατική και αδιάβλητη διαδικασία ανάθεσης δημόσιων έργων αρχιτεκτονικής. Από τις διαδικασίες των Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών έχουν προκύψει εμβληματικά αρχιτεκτονικά έργα που καθόρισαν και καθορίζουν πόλεις και πολιτισμούς.

Η συμμετοχή σε Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς θεωρείται κορυφαία αρχιτεκτονική δραστηριότητα και κάθε δημιουργικός αρχιτέκτονας ελπίζει να διακριθεί σε αυτό το πεδίο. Αλλά, πως γίνεται το πέρασμα από τις προσδοκίες στις πραγματικές επιτυχίες;

Σε μια σειρά 8 παρουσιάσεων και εργαστηρίων θα αναλυθούν οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί, ως ιστορική αρχιτεκτονική πρακτική, ως θεσμός ανάθεσης δημόσιων έργων αρχιτεκτονικής και ως δραστηριότητα του δημιουργικού αρχιτεκτονικού γραφείου και θα δοθούν απαντήσεις για το πως οικοδομείται η αξία στην αρχιτεκτονική μέσα από τις διακρίσεις επιτυχίας και αποτυχίας.

Στόχος και κατάληξη του σεμιναρίου είναι η διατύπωση μιας μεθοδολογίας που θα βοηθήσει σε καλλίτερες επιλογές για όλους τους συμμετέχοντες στο διαγωνιστικό παιχνίδι, τόσο τους αρχιτέκτονες που αγωνίζονται για τη διάκριση, όσο και τους αγωνοθέτες που επιθυμούν έργα καλής ποιότητας αλλά και τις κριτικές επιτροπές που επιδιώκουν καλώς τεκμηριωμένες ετυμηγορίες.

Εισηγητής σεμιναρίου:

Ο Ανδρέας Λαμπρόπουλος είναι αρχιτέκτονας, Δρ ΕΜΠ. Το 2001 ίδρυσε με τον αείμνηστο γλύπτη Θόδωρο το «Εργαστήριο Αστικού Τοπίου», διεπιστημονική ομάδα ερευνητών και μελετητών για την πόλη και τον αστικό σχεδιασμό, την τέχνη, την θεωρία και ιστορία της αρχιτεκτονικής. Οι μελέτες του σε 26 αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς έχουν αποφέρει 9 βραβεία. Το έργο του για την Ανάπλαση του Κέντρου του Καρπενησίου βραβεύτηκε από την Διεθνή Ένωση Αρχιτεκτόνων (UIA, Architecture for All, “Friendly and Inclusive Spaces» 2017). Ιδέες, μελέτες και έργα του για τον αστικό χώρο και την αρχιτεκτονική έχει παρουσιάσει σε επιστημονικά συνέδρια, περιοδικές και συλλογικές εκδόσεις. Από νωρίς τον απασχόλησαν θέματα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Ιδιαίτερα όμως τον προσέλκυσε το ζήτημα των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών στην ιστορική και τη θεσμική πτυχή του. Η πολυετής έρευνά του σε αυτό τον τομέα διοχετεύτηκε στην διδακτορική του διατριβή στο ΕΜΠ, που έχει ως θέμα και τίτλο «Αρχιτεκτονικοί Διαγωνισμοί». Με το ίδιο αντικείμενο έχει δώσει διαλέξεις στο ΕΜΠ και ανακοινώσεις σε επιστημονικές ημερίδες. Ως μέλος του καταλόγου κριτών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών του ΥΠΕΝ από το 2012, ορίστηκε κριτής σε αρκετές διοργανώσεις, ενώ έχει συμμετάσχει και σε επιτροπές του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ για την βελτίωση του θεσμού. Με την Cities in Balance έχει διοργανώσει τους διαγωνισμούς «Στοιχεία Σήμανσης και Αστικού Εξοπλισμού, για τον Αλέξανδρο Λευκάδας» (με την υποστήριξη και την αιγίδα του ΥΠΠΟΑ, Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και Δήμου Λευκάδας, 2021-22) και «Νότιες Πύλες Θηβών. Λειτουργική και Αισθητική Αναβάθμιση Κοινόχρηστων και Κοινωφελών χώρων στις Νότιες Παρυφές της Καδμείας» (Δήμος Θηβαίων, 2022).

ΚΥΚΛΟΣ DESIGN

Οικιακές Μνημονικές Συσκευές. Η μνήμη ως εργαλείο σύνθεσης στην αρχιτεκτονική και τις ψηφιακές τέχνες – 5 Συναντήσεις – Έναρξη Τετάρτη 9 Νοεμβρίου 2022

Για φοιτητές και νέους που ασχολούνται με την αρχιτεκτονική, το design (σχεδιασμός) και τις ψηφιακές τέχνες.

Το εργαστήριο αφορά σε μεθόδους διερεύνησης και καταγραφής της προσωπικής μνήμης στο χωρικό πλαίσιο της κατοικίας. Η γνώση αυτή μπορεί να συμβάλει στην κατανόηση ενός τρόπου ένταξης της μνήμης στην διαδικασία σχεδιασμού και στη διεύρυνση των δυνατοτήτων της καταγραφής και ανάκτησής της μνήμης με διαφορετικά μέσα και συστήματα, οι οποίες διερευνώνται σε πολλά διαφορετικά επιστημονικά πεδία.

Το εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί σε 5 συναντήσεις – 16 ώρες σύνολο.

Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου θα γίνει χρήση προγραμμάτων τρισδιάστατης σάρωσης (3DF Zephyr), απεικόνισης-μοντελισμού (Rhino), και φωτογραφικής επεξεργασίας (Photoshop, Illustrator, InDesign).

Το εργαστήριο περιλαμβάνει μια συνάντηση παρουσίασης του θεωρητικού και επιστημονικού πλαισίου και τρεις συναντήσεις εργασίας (studio) κατά τις οποίες θα πραγματοποιηθεί παραγωγή πρωτότυπου έργου το οποίο οι συμμετέχοντες θα παρουσιάσουν την τελευταία ημέρα του σεμιναρίου.

Το εργαστήριο απευθύνεται σε φοιτητές και επαγγελματίες που ασχολούνται με την αρχιτεκτονική, το design και τις ψηφιακές τέχνες.

Εισηγητής Εργαστηρίου:

Ο Κωνσταντίνος Γουναρίδης είναι αρχιτέκτων, Υπ. Διδάκτωρ ΕΜΠ και ερευνητής. Έχει ιδρύσει με τον Νικόλαο Σιδωράκη την ομάδα MoC Architecture Collaborative. Έχει εργαστεί σε Ελλάδα, Ιταλία και Γαλλία, σε διαφορετικά γραφεία και περιβάλλοντα ένα εκ των οποίων είναι το γραφείο Kengo Kuma & Associates στο Παρίσι. Συμμετείχε στο Ελληνικό περίπτερο της Biennale di Venezia 2016 με την πρόταση ‘‘Strongholds of Memory’’, και έχει διακρίσεις σε μία σειρά εθνικών και διεθνών αρχιτεκτονικών διαγωνισμών.

Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2022

Το Εργαστήριο του Θόδωρου: Προπυλαίων 34, Αθήνα

Περισσότερες πληροφορίες εδώ: Home - CITIES IN BALANCE