Υποστροφή (Involution)

Η λέξη Involution, στα μαθηματικά, αναφέρεται σε μια συνάρτηση που είναι το ίδιο το αντίστροφό της. Βασίζεται στη συμμετρία και την αναστρεψιμότητα, παραμένοντας ορισμένη και προβλέψιμη. Εδώ, όμως, ξεφεύγει από το μαθηματικό της πλαίσιο και μετατοπίζεται προς την έννοια του γίγνεσθαι και τη σκέψη των Gilles Deleuze και Félix Guattari. Από την αναστρεψιμότητα μεταφερόμαστε στην ποιητική συνθετότητα, σε ένα κριτικό πλαίσιο απέναντι στη γραμμική σκέψη και στις σταθερές ταυτότητες.

Η υποστροφή δεν περιγράφει μια γραμμική ή κυκλική κίνηση που επιστρέφει στο σημείο εκκίνησης. Αντίθετα, αφορά μια διαδικασία διαφοροποίησης και δημιουργίας σχέσεων, η οποία υπερβαίνει τις έννοιες της εξέλιξης ή της προόδου. Στενά συνδεδεμένη με τη λογική της ριζωματικής πολλαπλότητας, υπονομεύει τις ιεραρχικές και τελεολογικές δομές. Στη ριζωματική σκέψη δεν υπάρχει κέντρο ή σταθερό σημείο αναφοράς, αλλά μια σειρά από αποκλίνουσες συνδέσεις, όπου κάθε στοιχείο ενσωματώνει και μεταμορφώνεται μέσα από την αλληλεπίδρασή του με άλλα. Η υποστροφή, λοιπόν, δεν αφορά την επιστροφή, αλλά την ενσωμάτωση ετερογενών στοιχείων σε ένα δυναμικό γίγνεσθαι. Ο ήχος της συνειρμικά ολισθαίνει επίσης από το evolution (εξέλιξη) προς την έννοια του revolution (επανάσταση και μεταστροφή). Μετατρέπεται έτσι σε μια διαδικασία που τονίζει τις πειραματικές συνδέσεις και μεταμορφώσεις, καθώς και τις δυνατότητες ανατροπής.

Το γίγνεσθαι είναι υποστροφικό: γίγνεσθαι ζώο, γίγνεσθαι μηχανή, γίγνεσθαι θάνατος και απόδραση, γίγνεσθαι έντομο, γίγνεσθαι ανεπαισθητό, γίγνεσθαι μοριακό. Πρόκειται για έναν κινούμενο ορίζοντα ανταλλαγών, μια σχέση όπου το σύστημα εξίσωσης μετατρέπεται σε παιχνίδι, μια αδιάκοπη διαδικασία μετασχηματισμού. Η τελεολογική τάξη και οι αμετάβλητες ταυτότητες εγκαταλείπονται χάριν μιας ροής

πολλαπλού γίγνεσθαι. Υποστροφή είναι η εξέλιξη μεταξύ ετερογενών στοιχείων, η μετάδοση ως δημιουργική διαδικασία απέναντι στην κληρονομική αλληλοδιαδοχή.

Η έκθεση αναφέρεται σε μια κατοίκηση πολλαπλότητας: σε τρόπους διάδοσης ή και κατάληψης. Σε μορφές ανθρώπινες ή μη, σπονδυλωτές και ασπόνδυλες, ζωικές και φυτικές, σε οντότητες που δεν είναι απαραίτητα διακριτές μεταξύ τους. Σε μορφές που χάνουν τον όγκο τους και γίνονται επιφάνειες, και σε επιφάνειες που διατηρούν —με όρους σχεδόν ανιμιστικούς— δυνατότητες υποδόριας (αντι-) δράσης. Η ύλη δεν προσεγγίζεται ως στατική ή άψυχη, αλλά ενσωματώνει αίσθηση, κίνηση και ζωή. Η έκθεση θέτει ερωτήματα στην πολιτική εννοιολόγηση της —κατά τα άλλα— εύθραυστης διαίρεσης μεταξύ έμβιου και άβιου. Επιμένει σε αλληλεπιδράσεις με άλλα είδη και γεωλογικές, αλγοριθμικές, οργανικές διαδικασίες στο ενσωματωμένο/ψηφιακό παρόν. Επιστρέφει στην πολιτική δυναμική του φανταστικού, στη δυνατότητα εικασίας μέσω της ποίησης, ενώ ξαναδιαβάζει λοξά την ιστορία της τέχνης και το αρχείο. Αντί να αναζητά σχήματα εξέλιξης μεταξύ γενεών ή γεωγραφικών περιοχών, δίνει χώρο στη διακλάδωση ιδεών και στις συμβιωτικές χειρονομίες.

Επιμέλεια: Πάνος Γιαννικόπουλος

Γραφιστικός σχεδιασμός: Bend

Φωτογράφος & Σχεδιασμός φωτισμού: Νύσος Βασιλόπουλος

Διάρκεια έκθεσης: 18 Δεκεμβρίου 2024 – 5 Ιανουαρίου 2025

Εγκαίνια: 19:00-22:00

Ωράριο λειτουργίας: 16:00-20:00 (Τρίτη-Κυριακή)

Η έκθεση κατά τη διάρκεια των εορτών θα παραμείνει κλειστή 25, 26, 31 Δεκεμβρίου, καθώς και 1 Ιανουαρίου.

Χώρος: Παρασκευοπούλου 13, Αθήνα, 104 45 (Δίπλα στον σταθμό Αττική, Πρόσβαση με γραμμή 1 & γραμμή 2)

Ο χώρος, που βρίσκεται σε διαδικασία κατασκευής, θα φιλοξενήσει σε επόμενο στάδιο τα καλλιτεχνικά στούντιο της Lina Zedig και του Julian Komosa. Στην παρούσα φάση, λειτουργεί σε μια μεταβατική μορφή, προσαρμοσμένος στις ανάγκες της έκθεσης.