Εικόνα Εξωφύλλου: Un-natural Mat(t)erial – (Unnatural Natural Material and Matter), Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (CΑΜ), Χανιά, 2024

Ποια είναι η σχέση μας με το “φυσικό”, το “υλικό” και το “τεχνητό”; Ποια είναι η θέση του αρχιτέκτονα και του σχεδιαστή με αυτά ή ποια πρέπει να είναι; Άραγε το τι ορίζουμε “φυσικό” και “τεχνητό” σήμερα, είναι μια εντελώς πάγια πολωμένη σχέση; Και αν ναι, τότε τι είναι όντως εντελώς “φυσικό”, μη “μολυσμένο” από την ανθρώπινη δραστηριότητα;

Βασική συζήτηση της σχεδιαστικής κοινότητας εδώ και χρόνια είναι οι υλικότητες, κατά πόσο είναι “φυσικές”, αν είναι “φυσικές”, κατά πόσο είναι “ηθικές”, ποια είναι η θέση του σχεδιαστή ως προς την οικολογία κλπ. Τέτοια ερωτήματα, πέραν του ότι στην εφαρμογή τους έχουν άμεση επίπτωση στο περιβάλλον, επέρχονται και σε μια ιδεολογική και ερευνητική ανάλυση, σχετικά με το πού βρίσκεται ο κάθε επαγγελματίας στο φάσμα της οικολογίας. Η έκθεση “Un-natural Mat(t)erial – (Unnatural Natural Material and Matter)”, διοργάνωση του Κέντρου Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (CΑΜ), που έλαβε χώρα τον Ιούλιο του 2024 στα Χανιά, επανεξετάζει τις καθιερωμένες απόψεις σχετικά με την αρχιτεκτονική, την ύλη και την υλικότητα, και αμφισβητεί τη διάκριση μεταξύ “φυσικών” και “τεχνητών” υλικών.

Un-natural Mat(t)erial – (Unnatural Natural Material and Matter), Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (CΑΜ), Χανιά, 2024

Παραδοσιακά υλικά όπως το ξύλο και η πέτρα θεωρούνται φυσικά, ενώ τα πλαστικά και τα συνθετικά υλικά θεωρούνται τεχνητά. Ωστόσο, η έκθεση αυτή φιλοδοξεί να αναδείξει ότι όλες οι πρωταρχικές ύλες για αυτά τα αρχιτεκτονικά υλικά, και όχι μόνο, προέρχονται από τον πλανήτη μας και είναι ουσιαστικά φυσικής προέλευσης. Ο όρος “φυσικό” μπορεί να είναι παραπλανητικός, καθώς συχνά παραβλέπει τις σύνθετες διαδικασίες εξόρυξης, μεταποίησης και δημιουργίας των υλικών και υπαινίσσεται μια γενικά υπεραπλουστευμένη θετική σήμανση που δεν εξετάζει τις πολύπλοκες πραγματικότητες του δομημένου περιβάλλοντος. Η Un-natural Mat(t)erial προτείνει μια πιο λεπτομερή προσέγγιση, κατά την οποία η κατηγοριοποίηση των υλικών εξαρτάται από παράγοντες όπως η κατανάλωση ενέργειας για την εξόρυξη, η ενσωματωμένη ενέργεια και το ανθρακικό αποτύπωμα, οι ιδιότητες του κύκλου ζωής, οι εκπομπές κατά την παραγωγή και την εφαρμογή, και άλλα συναφή μέτρα.

Un-natural Mat(t)erial – (Unnatural Natural Material and Matter), Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (CΑΜ), Χανιά, 2024

Η έκθεση χωρίζεται, μέσα από μια σειρά εκθεμάτων και εικαστικών εγκαταστάσεων, σε τρεις θεματικές ενότητες: τη ‘The Basketry section’, τη ‘The Periodic table materiality section’ και τη ‘The invincible matter section’. Σε κάθε μια από τις ενότητες αναλύονται με σύγχρονους όρους τεχνικές, ζωντανές επιδείξεις μεθοδολογιών, ερευνητικό υλικό αναφορικά με τις περιβαλλοντολογικές επιπτώσεις των υλικών και των διεργασιών τους, παρουσιάσεις, και τέλος η εμβάθυνση στα χαρακτηριστικά υλικών και των εφαρμογών τους στην αρχιτεκτονική και τον σχεδιασμό.

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ:

● Lola Ben-Alon - Columbia GSAPP: Engineer, Assistant Professor at Columbia GSAPP, director of Natural Materials Lab and the Building Tech curriculum

● Ezio Blasetti - UPenn: Architect, Senior Lecturer University of Pennsylvania, MsAAD Columbia University, founder of algorithmicdesign.net, co-founded maeta design

● Thomas Doxiadis - Doxiadis+: Architect, Landscape Architect ASLA B.A. MArch, MLA Harvard University

● Yael Erel: Architect, educator, light artist and co-founder of lightexture Co-Director of the MArch Program and Assistant Professor at Rensselaer Polytechnic Institute

● Avner Ben Natan: Lighting designer and co-founder of lightexture

● Athina Papadopoulou - NYIT: Assistant Professor of Architecture, Health, and Design NYIT, and co-director ReMEDiaLab, / Christian Pongratz - NYIT, MSHD Director, Professor, and co-director ReMEDiaLab / Mario Medina Vilela - Visiting Assistant Professor, NYIT School of Architecture and Design at New York Institute of Technology

● Andreas Theodoridis: Assistant Professor NYIT (New York Institute of Technology) & Practicing architect-engineer, environmental technologist