Κεντρική Εικόνα: Post-Spectacular Office

Η περιοχή της Καισαριανής παρουσιάζει ιδιαίτερες αρχιτεκτονικές ποιότητες, καλά κρυμμένες κάτω από τη φθορά του χρόνου αλλά και τις σύγχρονες πολυκατοικίες. Την ιστορία πίσω από αυτή την ταυτότητα, αλλά και τους τρόπους διάσωσης και ανάδειξης αυτής, κλήθηκαν να ερευνήσουν σχεδόν 100 φοιτητές που πήραν μέρος στο πρότυπο πρόγραμμα «1922 – 2022: Γειτονιές προσφύγων. Βιωσιμότητα και πολιτιστική κληρονομιά: η περίπτωση της Καισαριανής», που υλοποιήθηκε από το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Projective Cities του Architectural Association του London School of Architecture και το Τμήμα Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου της Κύπρου. Η ομάδα, με επικεφαλής τους Κωνσταντίνο Αβραμίδη, Πλάτωνα Ησαΐα και Όλγα Μπαλαούρα, είχε οργανώσει την παρουσίαση αυτού του ερευνητικού προγράμματος ως έκθεση, έκδοση, συνέδριο αλλά και δράσεις που έλαβαν χώρα στις γειτονιές της Καισαριανής. Η έκθεση στο αίθριο του Δημαρχείου Καισαριανής, με επιμέλεια από το Post-Spectacular Office, διήρκεσε από τις αρχές Νοεμβρίου ως τις αρχές Ιανουαρίου, και εμείς την επισκεφθήκαμε και σας μεταφέρουμε τις εντυπώσεις μας.

Φωτ: Post-Spectacular Office

Η αφήγηση της πορείας από το 1922 ως το σήμερα ξεκινούσε με μια μακέτα που αναπαριστά μια σκηνή –την πρώτη τυπολογία κατοίκησης που εμφανίστηκε κατά την έλευση των προσφύγων στην περιοχή. Έπειτα, στο τραπέζι που διέτρεχε τον χώρο, κανείς μπορούσε να παρατηρήσει τα δύο μοντέλα 3d printed που αναπαριστούν τη χωρική εξέλιξη της Καισαριανής, ενώ απέναντι ένα εντυπωσιακό αξονομετρικό όλης της περιοχής λειτουργούσε σαν φόντο για τα μοντέλα (τα οποία είχαν ως βάσεις-θεμέλια ένα πλήθος από τσιμεντότουβλα), που αναπαριστούσαν διάφορα κτίρια κατασκευασμένα από το Υπουργείο Πρόνοιας και τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας. Κεντρικό ρόλο στην έκθεση «Καισαριανή 22: Ιστορίες και Προτάσεις» είχαν η εγκατάσταση με τα διάφορα συνθήματα και τις ιστορικές εικόνες με πρόσωπα και μέρη της εποχής, αλλά και οι σπάνιες εκδόσεις που ουσιαστικά τοποθετούσαν τον επισκέπτη στο χρονικο-κοινωνικό πλαίσιο. Στο τέλος της πορείας και επάνω στο τραπέζι, βρίσκονταν οι προτάσεις των φοιτητών, μαζί με χαρακτηριστικές εικόνες της σημερινής κατάστασης της Καισαριανής. Οι προτάσεις, διαμορφωμένες στα πλαίσια εργαστηριακών μαθημάτων στις σχολές της Αγγλίας και της Κύπρου, αφορούν σχέδια αποκατάστασης και επανάχρησης κτιριακών συνόλων, με προσθήκες όγκων που καθιστούν τα κτίσματα λειτουργικά στο σήμερα, καθώς και αναπλάσεις του δημόσιου χώρου αλλά και του χώρου που δημιουργείται στο περιθώριο των προσφυγικών κτισμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εικόνα της έκθεσης χαρακτηριζόταν από τα χρώματα λευκό, μαύρο και κόκκινο, καθώς και από έντονους γραφικούς χαρακτήρες με κεφαλαία γράμματα, συνδέοντας τα εκθέματα με το ιστορικό πλαίσιο αλλά και τον ίδιο τον χώρο του Δημαρχείου Καισαριανής.

Φωτ: Post-Spectacular Office

Η συγκεκριμένη έκθεση κατάφερε να αναδείξει ένα προηγουμένως ανεξερεύνητο ζήτημα του αστικού χώρου της Αθήνας, παρουσιάζοντας με άμεσο και κατανοητό τρόπο τη δουλειά φοιτητών, καθηγητών και ερευνητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Αυτό συνέβη χάρη στη διαμόρφωση μιας συνολικής ταυτότητας, που χαρακτηρίζει τόσο το exhibition design όσο και το graphic design. Εργαλεία όπως η αφήγηση, η παράθεση και η αντιπαραβολή στοιχείων βοηθούν στην κατεύθυνση αυτή, και δείχνουν τον δρόμο για αντίστοιχες πρωτοβουλίες στο μέλλον.

Ευχαριστούμε το Post-Spectacular Office για το φωτογραφικό υλικό.

Περισσότερα για το πρόγραμμα της Πρωτοβουλίας «Καισαριανή 22: Ιστορίες και Προτάσεις» μπορείτε να βρείτε εδώ.