Ο Κωνσταντίνος Χούρσογλου μας αναλύει το ανθρωποκεντρικό του design

Κεντρική εικόνα: MB&F Ecrin HM7. | Φωτ: Νίκος Αλεξόπουλος

Με σπουδές πάνω στο βιομηχανικό σχέδιο στην Αγγλία και πολλά χρόνια εργασιακής εμπειρίας σε Ελλάδα και εξωτερικό, ο Κωνσταντίνος Χούρσογλου δραστηριοποιείται στον τομέα τού object design μέσω του δικού του studio (chd industrial & product design) που ίδρυσε το 2002, αλλά και μέσα από studio που βασίζονται στη συνεργασία με άλλους δημιουργούς. Πλέον ζει στη Γενεύη, όπου μαζί με τον Alban Thomas δημιούργησε το 2015 το CHAT & SA. Πρόκειται για ένα studio που ασχολείται με τη δημιουργία γραφιστικών, εκθέσεων, αντικειμένων αλλά και στρατηγικής σχεδιασμού. Παράλληλα, είναι Διευθυντής Παιδαγωγικής στο IPAC Design Genève, στα νέα προγράμματα τέχνης και design που προσφέρει η σχολή, όπου τρέφει μεγάλο ενδιαφέρον για το design strategy και το design thinking.

Ο χαρακτήρας του CHAT & SA κινείται γύρω από τον άνθρωπο και τις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες του, θεωρώντας ότι οι σχεδιαστές πρέπει να προβλέπουν τις πιθανές αλλαγές, συμβάλλοντας στη δημιουργία ανα–προσαρμοζόμενων αντικειμένων. Ακολουθώντας μια παραπλήσια φιλοσοφία, ο Κωνσταντίνος Χούρσογλου και ο Θανάσης Μπάμπαλης έχουν ιδρύσει το brand Shibui, και μαζί δημιουργούν μοναδικά αντικείμενα από φυσικά υλικά. Στόχος τους είναι ένα προσβάσιμο και λειτουργικό design, με κομψή αλλά απλή αισθητική, μεγάλη αντοχή και ιδιαίτερη προσοχή στη λεπτομέρεια.

Περισσότερα για τα διαφορετικά αυτά εγχειρήματα θα μας πει ο ίδιος.

Φωτιστικό LineLight | Φωτ: Νίκος Αλεξόπουλος

Το βραβευμένο με το «Red Dot Design Award» φωτιστικό LineLight, αν και κυκλοφόρησε το 2011, νομίζω ταυτίζεται με τη φιλοσοφία του CHAT & SA. Πώς προέκυψε αυτή η πίστη στην προσαρμοστικότητα του design;

Νομίζω πως το LineLight ήταν η αρχή αυτής της σχεδιαστικής προσέγγισης. Διάλεξα να γίνω σχεδιαστής γιατί πίστεψα στη δημοκρατικότητα του Βιομηχανικού Σχεδιασμού, στην αρχή πως μέσα από τον σωστό σχεδιασμό μπορούμε να βελτιώσουμε τη ζωή μας σε κάθε επίπεδο: οικονομικό, αισθητικό, συναισθηματικό και οικολογικό. Το Βιομηχανικό Σχέδιο αναπτύχθηκε σαν συνέπεια της Βιομηχανικής Επανάστασης αλλά έχασε τον «δρόμο» του, κατά τη γνώμη μου, στις αρχές του 21ου αιώνα, όταν έγινε μόδα και «trend». To design πέθανε όταν έγινε «ντιζαϊνάτο», αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία, κοινωνιολογικής φύσης…

Το LineLight δεν σχεδιάστηκε κατά παραγγελία πελάτη, αλλά σαν αποτέλεσμα της προσωπικής μου αναζήτησης για το πώς μπορώ να δώσω μορφή σε κάτι άυλο, όπως το φως, με τα λιγότερα δυνατά υλικά. Προσπαθώ να είμαι πιστός σε αυτή τη σχεδιαστική αρχή, καθώς για ένα διάστημα που σχεδίαζα με στόχο την αισθητική ή τον εντυπωσιασμό, έχασα κάθε διάθεση για να σχεδιάζω. Από την άλλη είναι πολύ δύσκολο στην εποχή μας, που όλα είναι εικόνα και εντυπωσιασμός, να πετύχεις με προϊόντα που απαιτούν από τον χρήστη να τους αφιερώσει λίγο χρόνο για να τα ζήσει, να τα αγαπήσει γιατί του προσφέρουν κάτι, και όχι επειδή του προσδίδουν μια εικόνα ή τον εντάσσουν σε μία κοινωνική ομάδα. Το design είναι μαζικό στην παραγωγή του αλλά πολύ ιδιωτικό και συναισθηματικό στη δημιουργία του και στη χρήση του. Μπορεί να παράγεται μαζικά από ρομπότ, αλλά δημιουργείται από ανθρώπους με συναισθήματα για ανθρώπους με συναισθήματα.

36.| Φωτ: Νίκος Αλεξόπουλος

Για την οικογένεια αντικειμένων «36», χρησιμοποιήσατε ένα μόνο υλικό, το ξύλο, εκμεταλλευόμενος τη ζεστασιά που αυτό προσδίδει στον χώρο. Πώς επιλέγετε γενικά τα υλικά για τα σχέδιά σας; Πώς εντάσσετε τον πειραματισμό στη σχεδιαστική διαδικασία;

Τα υλικά είναι αυτά που υλοποιούν τις ιδέες, αφού δίνουν μορφή σε αυτές, βάρος στην πρόθεση, υφή στο συναίσθημα, αλλά είναι και αυτά που απαντούν στις τεχνικές απαιτήσεις ενός αντικειμένου. Είναι αυτή η σχέση με τον λόγο ύπαρξης ενός αντικειμένου που ορίζει τα πάντα, κατά τη γνώμη μου. Η αισθητική του, στον τρόπο που σχεδιάζω, δεν είναι αυτή που ορίζει την εξέλιξη. Η χρήση και το περιβάλλον στο οποίο εντάσσεται το αντικείμενο έχουν την προτεραιότητα, η καθημερινή σχέση με τον χρήστη, και όχι η εικόνα, είναι η αρχή και το τέλος, και για να καταλάβεις αυτή τη σχέση πρέπει να πειραματιστείς, να δοκιμάσεις νέες προσεγγίσεις, νέα υλικά. Το υλικό μπορεί να αποτελέσει την αρχή της σχεδιαστικής διαδικασίας, μιας και θέτει τα δικά του όρια και σχεδιαστικά προβλήματα, δίνοντας έναυσμα για έναν πειραματισμό που θα ξεπεράσει αυτά τα όρια ή θα τα τονίσει.

Σχεδιασμός χωρίς πειραματισμό δεν υπάρχει, διαφορετικά επαναλαμβάνουμε τα υπάρχοντα… Προσπαθώ πάντα να βρω τρόπους να κάνω κάτι με διαφορετικό τρόπο, όχι για τη διαφορετικότητα, αλλά για να το βελτιώσω ή να του δώσω επιπλέον αξία. Αν δεν δοκιμάσεις, αν δεν κάνεις λάθη, αν δεν ζήσεις ο ίδιος το αντικείμενο στις συνθήκες που θα χρησιμοποιείται, δεν θα μάθεις, δεν θα βρεις νέους τρόπους. Χωρίς πειραματισμό δεν υπάρχει λάθος, και χωρίς λάθος δεν μπορείς να βρεις το σωστό.

MB&F Ecrin HM7 | Φωτ.: Νίκος Αλεξόπουλος

Από πού αντλείτε έμπνευση για ένα concept; Άξιο αναφοράς είναι το packaging design «MB&F Ecrin HM7», στο οποίο επηρεαστήκατε από τη μορφή των υποβρυχίων και την όψη των καταδυτικών στολών.

Η έμπνευση για κάθε project έρχεται από τρεις απλές ερωτήσεις που τίθενται στην αρχή: «τι», «γιατί», «για ποιον». Απαντώντας ειλικρινά σε αυτές τις τρεις ερωτήσεις, ανοίγεις άπειρους δρόμους δημιουργίας.

Τι; Ένα κουτί για ένα ρολόι. Τι κουτί; Τι ρολόι; Κλπ…

Γιατί; Για να προστατεύσω το ρολόι, για να αναδείξω το ρολόι, για να γίνει συλλεκτικό, για να αναδείξω την εταιρεία, ή για να δείξω πόσο καλός σχεδιαστής είμαι; Κλπ…

Για ποιον; Για το ρολόι, για την εταιρεία, για τον χρήστη, ή για εμένα; Κλπ…

Και πάμε πάλι με το «τι»: Τι περιμένει ο καθένας; Τι προστατεύει το ρολόι; Τι πρέπει να εκφράζει το κουτί; Κλπ…

Αυτές οι τρεις ερωτήσεις παράγουν απαντήσεις που απαιτούν σχεδιαστικές λύσεις. Ο καλός σχεδιαστής φαίνεται από την ικανότητά του να βρει αυτές τις λύσεις και τον τρόπο που τις συνδυάζει.

Δεν υπάρχει έμπνευση στο κενό, ακόμα και αν μπορείς να απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις. Ο σχεδιαστής είναι σφουγγάρι, απορροφά και φιλτράρει πληροφορίες κάθε στιγμή της ζωής του. Όταν έβλεπα ένα ντοκιμαντέρ του Κουστώ μικρός, η εικόνα του δύτη με τη μεταλλική στολή προστασίας ανάμεσα στους καρχαρίες αποθηκεύτηκε, μέχρι τη στιγμή που «βγήκε» σαν σχεδιαστικό στοιχείο για τη δημιουργία ενός προστατευτικού κουτιού για ένα ρολόι κατάδυσης… Η έμπνευση πάει χέρι - χέρι με την περιέργεια, τη διάθεση να μάθεις, να δεις, να καταλάβεις γιατί κάτι σου αρέσει ή δεν σου αρέσει. Όταν είσαι γεμάτος εμπειρίες, εικόνες, γεύσεις, ήχους (και δεν σταματάς να αναζητάς), η έμπνευση είναι μόνιμη, απλά περιμένει ένα έναυσμα για να ορμήσει.

Ευχαριστούμε πολύ τον Κωνσταντίνο Χούρσογλου που μας μετέφερε τη μοναδική εικόνα για το πώς έχει διαμορφώσει το design του.

hoursoglou.com | chatsa.ch | shibui.ch