Post-Spectacular Office: Το design ως αφήγηση

Μια συνέντευξη για τον σχεδιασμό σε κάθε κλίμακα, με οδηγό το concept.

DS.WRITER:

Βασίλης Ξιφαράς

Πηγή Κεντρικής Εικόνας: Yiannis Drakoulidis

Το design μπορεί να μην αφορά μόνο ένα αντικείμενο, έναν συγκεκριμένο τρόπο σχεδιασμού ή ένα ορισμένο μέγεθος. Αυτό αποδεικνύουν τα project του Post-Spectacular Office, που, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, σχεδιάζει αντικείμενα, χώρους, εκδόσεις και εκθέσεις, ως αφηγήσεις που αιωρούνται σε έναν υλικό και ταυτόχρονα άυλο κόσμο. Η ονομασία του γραφείου αποδεικνύει την προσήλωση στο νόημα, την αφήγηση και όχι στο γύρω θέαμα, όσο θεατρικό και αν ακούγεται αυτό. Ο πολυεπίπεδος σχεδιασμός, σε συνδυασμό με τη χρήση πληθώρας μέσων, είναι η σταθερή, αλλά όχι αυστηρά ορισμένη, μέθοδος σχεδιασμού που προτιμά το studio. Μάλιστα, αυτός ο τρόπος σχεδιασμού εκτιμήθηκε από τα φετινά βραβεία ΕΒΓΕ. Με αφορμή το πιο πρόσφατα ολοκληρωμένο μεγάλο project, το cafe-bar-εστιατόριο Pelosof, ήδη αγαπημένο προορισμό στη Θεσσαλονίκη, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με το Post-Spectacular Office για όλα αυτά που κάνουν το design τους τόσο μοναδικό.

Pelosof, 2021 | Φωτ: Yiannis Drakoulidis

- Στο Pelosof, το κενό είναι αυτό που ενώνει ένα-ένα τα εργαλεία της αφήγησης, είτε αυτά είναι οι υπερμεγέθεις γλάστρες, τα γλυπτικά καθιστικά ή τα χειροποίητα πλακίδια στους τοίχους. Πώς καταλήξατε σε αυτή την ιδέα για την οργάνωση του χώρου;

Το έργο δομήθηκε από ατμόσφαιρες που διαφοροποιούνται έντονα μεταξύ τους, αλλά τελικά δημιουργούν ένα ενιαίο σύνολο. Στόχος ήταν να κτίζεται όλη η εικόνα του έργου γύρω από οπτικά δίπολα: κεραμικά γλυπτά και neon λεπτομέρειες, εφυαλωμένη μικρή κεραμική ψηφίδα και μεγάλοι όγκοι ανάγλυφου σοβά, χρωματικές πυκνώσεις και επιφάνειες αμήχανα άδειες από αναπαραστάσεις ή επεξεργασίες. Αυτήν την ύπαρξη πόλων προσπαθήσαμε να την εφαρμόσουμε και στον ευρύτερο σχεδιασμό, όπως είναι η διατήρηση παλαιών ανεπεξέργαστων κτιριακών τμημάτων σε άμεση εγγύτητα με έντονες σχεδιαστικές χειρονομίες, αλλά και η αίσθηση ότι ο εσωτερικός και ο εξωτερικός χώρος εναλλάσσουν ρόλους διαρκώς: χρησιμοποιώντας τμήματα χωραφιού ως μαλακά μαξιλάρια καθιστικού, και υλικά δαπεδόστρωσης αυλής ως επιφάνειες επίπλων. Όλα αυτά ισορροπούν με την ύπαρξη του κενού, ως συνδετικού στοιχείου που αναδεικνύει και υπερτονίζει τις ιδιόμορφες παραθέσεις αντικειμένων. Ήδη από τις πρώτες μας σκέψεις, ήταν ξεκάθαρο πως ο χώρος πρέπει να οργανωθεί σε μικρότερες περιοχές με διαχωρισμό χρήσεων και ατμοσφαιρών που κυμαίνονται μεταξύ οικείου και αναπάντεχου. Το σχεδιαστικό κατώφλι αυτών των κόσμων είναι το κενό και το κάδρο που δημιουργούν οι πύλες από τον έναν χώρο στον άλλο.

Pelosof, 2021 | Φωτ: Yiannis Drakoulidis

- Minimal, σκανδιναβικό, επηρεασμένο από το κίνημα του Bauhaus, αναπαραστατικό, ειλικρινές. Πώς θα περιγράφατε καλύτερα το design σας; Υπάρχουν στο design σας εγχώρια τοπικά στοιχεία;

Η αναφορά στον τόπο, τόσο μέσα από ευρύτερες πολιτισμικές και μορφολογικές αναφορές, όσο και με αφορμή το ίδιο το context του έργου, αποτελεί για εμάς σημείο εκκίνησης. Σίγουρα υπάρχουν σταθερές αναφορές από κινήματα, σχολές και τάσεις από όπου αντλούμε στοιχεία χωρίς καμία διάθεση λογοκρισίας, με έντονη πρόθεση όλες αυτές οι ετερόκλητες συχνά αναφορές να αλληλεπικαλύπτονται, να συλλειτουργούν και να δημιουργούν καταστάσεις στο τώρα. Στόχος μας είναι το παραγόμενο προϊόν να αποτελεί ένα απροσδόκητο συμπύκνωμα όλων των προεικόνων, των γνώσεων, των βιωμάτων κάθε μέλους της ομάδας μας.

- Η αφηγηματικότητα παίζει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση του concept. Από πού αντλείτε έμπνευση για να αναπτύξετε αυτή την πλοκή, και τι ρόλο παίζει η προσωπική ιστορία και θέληση του πελάτη;

Η διαμόρφωση ενός concept, μιας κεντρικής ιδέας για κάθε project, είναι μεθοδολογικά ένα από τα πρώτα στάδια της σχεδιαστικής μας διαδικασίας. Αποτελεί αφετηρία αλλά και σχεδιαστική «πυξίδα» σε όλη τη διάρκειά του, που μας επαναφέρει στα ζητούμενα του έργου όταν ανοίγει πολύ το εύρος των αποφάσεων που πρέπει να ληφθούν. Η αφηγηματικότητα παίζει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της κεντρικής ιδέας, αλλά όχι ως κλειστό σύστημα, όχι δηλαδή σαν μια αυτοαναφορική πράξη δημιουργίας αφηγήματος για χάρη του αφηγήματος, αλλά ως δυναμικό, βασικό εργαλείο παραγωγής χώρου και εικόνας. Οι προσωπικές ιστορίες και οι επιθυμίες όσων απευθύνονται σε εμάς είναι η αφετηρία της πλοκής και είναι στοιχεία που αποτελούν σημαντική γενέτειρα εικόνων. Εκεί επικάθονται οι δικές μας αναφορές, οι δικές μας χωρικές και μη επιθυμίες. Η έμπνευση έρχεται με κάποιον τρόπο οργανικά αλλά και σαν αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης μεθοδολογίας που ακολουθούμε στη διαδικασία του σχεδιασμού· δεν αποκωδικοποιείται συνήθως εκείνη τη στιγμή εύκολα, τις περισσότερες φορές αναδρομικά και με χρονική απόσταση αναγνωρίζουμε την αλληλουχία όλων των σκέψεων που κάναμε για να προκύψει μια σύνθεση.

Tectonic Plates, 2019 | Φωτ: Post Spectacular Studio

- Στα ιδιαίτερα σκεύη «Tectonic Plates», ελεύθερες εικαστικές μορφές παίρνουν σάρκα και οστά ως επίπεδες επιφάνειες, ιδανικές για να αποτελέσουν το τοπίο, τον καμβά για ένα γεύμα. Γενικότερα, πώς κάνετε το πέρασμα από το σχέδιο στο απτό αντικείμενο;

Η εξπρεσιονιστική αναπαράσταση, τόσο στο δισδιάστατο σχέδιο όσο και στο τρισδιάστατο αντικείμενο, είναι ένα σκέλος του σχεδιασμού που μας κρατάει συνδεδεμένους με την αυθόρμητη χειρονομία. Ενώ από τη μία δεν μπορούμε να αποχωριστούμε τις δυναμικές σχεδιαστικές λεπτομέρειες των μηχανισμών μιας κατασκευής, από την άλλη η ελεύθερη απεικόνιση ανοίγει ένα πέρασμα προς κατευθύνσεις που δεν επηρεάζονται από τις λεπτομέρειες και προσδίδουν τη δύναμη της ολότητας σε αυτό που ονομάζουμε ατμόσφαιρες. Οι άμορφες πιατέλες, τα πόμολα μισοφέγγαρα και οι καρέκλες με άρρυθμες καμπύλες πλάτες σαν βουνοκορφές, είναι κάποια παραδείγματα αντικειμένων που η τρισδιάστατή τους εκδοχή υπάρχει για να υπογραμμίσει τη δισδιάστατή τους αφετηρία, είναι μια επιστροφή στο πρωτόγονο και μια ταυτόχρονη προβολή του ερωτήματος «πώς θα ήταν κάτι, αν δεν ήταν όπως είναι».

The Modernist Thessaloniki, 2018 | Φωτ: Post Spectacular Office

- Έχετε παρομοιάσει τον συνδυασμό graphic design, αρχιτεκτονικής και product design, ως μια επιλογή διαφορετικών μέσων αναπαράστασης. Ποια είναι τα υπέρ και τα κατά αυτού του συνεχούς περάσματος από διαφορετικούς τρόπους έκφρασης και ξεχωριστές κλίμακες;

Νομίζουμε πως δεν υπάρχουν “κατά” σε τέτοιου είδους δημιουργικές διαδικασίες. Όλα κρίνονται στην αποτελεσματικότητά τους για τον κάθε δημιουργό. Για εμάς, αυτό το συνεχές πέρασμα λειτουργεί ως ένας τρόπος να απαντάμε σε σχεδιαστικά προβλήματα με διαφορετικά εργαλεία, που το ένα επαληθεύει και συμπληρώνει το άλλο μέσα στη σχεδιαστική διαδικασία. Δεν μιλάμε μόνο για μέσα αναπαράστασης αλλά για συμπληρωματικές μεθοδολογίες σχεδιασμού, που οδηγούν στο τελικό σχεδιαστικό αποτέλεσμα. Αυτό για εμάς λειτουργεί αμφίδρομα, τόσο σε έργα που αφορούν την κλίμακα της αρχιτεκτονικής αλλά και από την άλλη μεριά όταν έχουμε να κάνουμε μόνο με έργα οπτικής επικοινωνίας.

Speechpoint, 2018 | Φωτ: Post Spectacular Office

- Όσον αφορά την αναπαράσταση των χωρικών σας έργων, φωτογραφίες (κάτι υπαρκτό) επικαλύπτονται με γραμμές του σχεδίου (κάτι μη υπαρκτό), αλλά συμφωνούν πλήρως, δικαιώνοντας τη γεωμετρική μίνιμαλ γλώσσα. Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα της «γεφύρωσης»;

Οι εικόνες αυτές προέκυψαν σαν απάντηση σε μια συγκεκριμένη ανάγκη παρουσίασης ενός έργου μας. Θέλαμε να παρουσιάσουμε το χειροποίητο στοιχείο που είναι έντονο όταν επισκέπτεσαι τον χώρο που είχαμε φωτογραφίσει και δεν είναι εύκολο να απεικονιστεί. Χρειαζόμασταν οπότε το ύφος που προκύπτει μόνο από ριγηλές, καθόλου τακτοποιημένες γραμμές. Οι αναπαραστάσεις που προέκυψαν δίνουν την πληροφορία (πώς είναι ο χώρος που σχεδιάσαμε), αλλά επίσης επιχειρούν να αποδώσουν και βιωματικά στοιχεία (πώς αισθανόμαστε όταν επισκεπτόμαστε τον χώρο).

- Τι να περιμένουμε στο σύντομο μέλλον από εσάς;

Σχεδιαστικά projects που αναζητούν μεγάλη σύνδεση με τη δεξιότητα στη χειροτεχνία, και τη συνεργασία με δημιουργούς και γνώστες των υλικών και των τεχνικών που χρησιμοποιούμε και θέλουμε να εξελίξουμε.